Stop eens met proberen

We zijn in het jeugdwerk toch zo voorzichtig. Hoewel we spelen bedenken en die dan publiceren, durven we het moeilijk aan om die als instructies te verpakken. Voor mij is zo'n kant-en-klare activiteit als een recept: doe dit, doe dat, en klaar. Dat sommigen creatief aan de slag gaan met recepten is niet de zorg van degene die ze schrijft. Die creatievelingen zullen dat toch al doen. In je tekst de mentale ruimte voorzien om zaken aan te passen, zorgt vooral voor leesballast.

Vergelijk de volgende instructies:

• Je kunt je misschien zelfs verkleden om het thema eventueel nog levendiger te maken.
• Om het thema nog levendiger te maken, kun je je verkleden.
• Je verkleden maakt het thema nog levendiger.

Drie keer hetzelfde, maar de derde versie is maar half zo lang. Zo blijft er meer plaats over voor extra ideeën. ;)

'Proberen' is een woord dat in dergelijke instructies meestal overbodig is. Stop maar met proberen, en doe het gewoon.

• Probeer ervoor te zorgen dat iedereen plaats heeft om te zitten.
• Zorg ervoor dat iedereen plaats heeft om te zitten.

Zeker in combinatie met 'zo x mogelijk' is het woordovertolligheid.

• Probeer de bal zo ver mogelijk te gooien.
• Gooi de bal zo ver mogelijk.

Als je iets probeert, dan kan het zijn dat dat mislukt. Maar hoe kan 'zo ver mogelijk gooien' mislukken? Zelfs al laat je de bal gewoon op je tenen vallen, dan nog is dat 'zo ver mogelijk'. Echt ver is het niet, akkoord, maar hé: in het jeugdwerk krijg je ook altijd een tweede kans, hé!

Rien ne va plus

Over 'inzetten op' en andere vage beloftes

De verkiezingen naderen, dus schrijven alle partijen allerlei beloftes in hun programma. Net zoals allerlei organisaties beleidsnota's schrijven vol voornemens. De laatste jaren duikt daar meer en meer een nieuw modewoord in op. Iedereen wil altijd maar 'inzetten op' dit en 'inzetten op' dat. Lekker vaag, dus ideaal voor dergelijke documenten. Het zegt namelijk niets.

Iemand die de situatie begrijpt en al nagedacht heeft over wat er moet gebeuren, die zet er niet op in.

• We willen focussen of ons concentreren op een beter woordgebruik. We zullen onderzoeken wat er beter kan.
• We zullen erin investeren om onze tekstschrijvers (m/v/x) betere teksten te doen afleveren. Dat kan gaan over tijd, geld, menskracht, enzovoort. We zullen er dus tijd voor maken, we zullen geld vrijmaken voor opleiding, we willen experts inschakelen om uitleg te geven of om ons te begeleiden, enzovoort.
• We willen werk maken van teksten die concreet genoeg en voor iedereen begrijpelijk zijn.
• We willen moeite doen om toegankelijke teksten te produceren.

Inzetten op iets, voor mij is dat: ergens je geld op zetten, en dan hopen dat je geluk hebt. Voor hetzelfde geld ben je alles kwijt - zomaar, ineens. Inzetten is een gokterm. Rien ne va plus.

Over mengen en mixen

Van groepjes en mensen lees ik weleens dat ze 'door elkaar gemixt' moeten worden. Ik kan het niet helpen: dat vervang ik. Mixen associeer ik namelijk met agressie. Een mixer heeft mesjes die alles kapot snijden tot er een egale brij of vloeistof overblijft. Dat doe je niet met mensen of groepen, vind ik. Zeker niet als je openstaat voor iedereen en ruimte wil geven aan diversiteit. Een groep is eerder een salade dan een soep: je kunt de groenten wel mengen zoveel je wilt, maar je blijft alles erin herkennen, en alles behoudt zijn eigen kleur en smaak.

Of hoe je zelfs taalkundige kwestietjes een ideologische invulling kunt geven. ;)

Het doel van het spel

Een uitgebreide speluitleg? Die laten we graag voorafgaan door een korte versie. In een paar woorden of desnoods zinnen leggen we uit wat de bedoeling is. Dat helpt namelijk om te begrijpen waar het over gaat, en waar elk spelonderdeel in het grotere geheel past. Alleen: blijkbaar begrijpt niet iedereen wat 'doel van het spel betekent'. :p

Het doel van het spel is bijvoorbeeld: om het meeste leventjes verzamelen. Of: om het snelst alle raadsels oplossen. Of: tegen het einde van de namiddag moeten we alle ingrediënten verzameld hebben zodat we pannenkoeken kunnen bakken.
Zie je hoe dat werkt? Kort en bondig, en het gaat over wat we moeten bereiken.

Het kan zijn dat je dat redelijk vanzelfsprekend vindt. 'Doel van het spel', dat is toch duidelijk? Wat zou je daar anders in schrijven? Toch?

In de praktijk valt dat nochtans weleens tegen. "Dit is een spel in x ploegen. In y ronden moeten ze punten verzamelen. Op het eind moeten ze nog opdracht z uitvoeren. Wie op het einde de meeste punten heeft, wint." En let op, dit is dan nog een korte versie.

Schrijf je toch liever zo'n korte samenvatting dan enkel wat het doel is? Ook geen probleem, hoor. Ook dat helpt om de uitgebreide uitleg te begrijpen. Maar vervang dan gerust het titeltje 'Doel van het spel' door 'In het kort'. :)

Nieuwe mensen

Nieuwe mensen zijn blijkbaar een commercieel argument. Heel wat evenementen worden zo aangeprezen: je kunt er nieuwe mensen leren kennen. Als ik dat ergens zie staan, denk ik altijd dat ze plaatsvinden in een kraamkliniek. Dat is namelijk de enige plaats waar je echt ‘nieuwe mensen’ vindt. Overal elders zie je mensen die al een tijdje bestaan. Tegen de tijd dat je hen echt leert kennen, bestaan ze gewoonlijk zelfs al ettelijke jaren. En langs bepaalde drukke wegen zijn er blijkbaar heel veel kraamklinieken naast elkaar, waar ze zich specialiseren in babymeisjes. :p

Nee, ik vind het een vreemde manier om naar de wereld te kijken, waarbij mensen pas bestaan op het moment dat ze jouw pad kruisen. Ik leer gewoon mensen kennen. Of ik maak nieuwe vrienden. Dat dan weer wel, want als vriend van mij bestonden ze nog niet. En je hebt ook mensen die nieuw zijn in hun taak, opdracht of hoedanigheid: een nieuwe directeur, een nieuwe voorzitster, nieuwe leden.